Juli 1911: Madeira

Madeira maakte veel indruk op Aletta Jacobs. Behalve de opvallende geschiktheid van het eiland als rustoord voor vermoeiden ("rust, kalmte spreekt uit bijna elken boom, elke plant en uit elk huisje") bestond er onder de bevolking schrikbarend veel armoede en analfabetisme. "Wat is hier voor hervormers veel werk", verzuchtte Aletta dan ook.

In de vroege ochtend van 27 juli arriveerde de boot met Carrie Chapman Catt aan boord. Een hartelijk weerzien en een snel ontbijt volgden. Haast! Want enkele uren later vertrok de boot naar Zuid-Afrika. En zo gebeurde het, "dat om tien 's morgens het schip zich in beweeging zette en zich een weg baande tusschen de talloooze kleine vaartuigjes door, om weldra in het ruime sop met volle snelheid Zuid-Afrikawaarts te stoomen."
De grote wereldreis was begonnen.