Biografie: liefde en werk

uit: 'De vrouw...'

Dr. Aletta H. Jacobs vestigde zich als huisarts in Amsterdam, aan de Herengracht. Hier ontving zij haar patiënten. Niet iedereen was even overtuigd van haar dokterskwaliteiten. Eens kwam de echtgenoot van een genezen patiënte klagen over de rekening: even hoog als die van een mannelijke arts. Dokter Jacobs antwoordde hem: "Hebt u dan, toen mevrouw Uw echtgenoote inderdaad ernstig ziek was, minderwaardige en daarom goedkoope hulp voor haar gezocht? Ik vermoed, dat het U in de eerste plaats om goede hulp te doen was." Enkele dagen later kwam de voormalige patiënte de rekening betalen.

In de Jordaan verleende Aletta Jacobs gratis consulten aan arme vrouwen. Deze armenzorg zou zij veertien jaar lang verlenen, iedere week twee keer. Ze zag in de praktijk hoezeer opeenvolgende zwangerschappen een lichaam konden uitputten. Had God het zo bedoeld, zoals de gelovige conservatieven zeiden? Dat dacht ze niet. Dankzij haar voortgaande wetenschappelijke studies onderzocht ze een voorbehoedsmiddel: het pessarium, dat via de Duitse arts Mensinga in haar bezit kwam. Ook werd zij lid van de Nieuw-Malthusiaanse Bond, die voor geboorteperking was. Dit leverde haar veel kritiek op. Evenzeer haar voorlichtingsboek De vrouw, haar bouw en haar inwendige organen (1899). Aletta: "Wat al schijnheiligheid heb ik in die dagen leren kennen! En nu denk ik o.a. aan predikanten, die openlijk tegen de voorbehoedmiddelen waarschuwden, doch hunne vrouwen naar mijn spreekuur zonden voor het inwinnen van advies. Medici kwamen mij opzoeken met het doel om te vernemen hoe de door mij aangeprezen middelen moesten worden toegepast, maar terzelfder tijd schaarden zij zich in het openbaar aan de zijde mijner tegenstanders."

Kortom, laster en hoon waren haar deel. Zij hield stand. Aletta bezat principes, een sterke rug en gelukkig ook een aantal vrienden. Onder hen bevond zich Carel Victor Gerritsen (1850-1905), een sociaal bewogen man die verschillende beleidsfuncties zou vervullen. In hem vond ze een intelligente vriend, die haar steunde en bewonderde. Een mooie band…