Extra: Comité ter Eering van de Nagedachtenis van Dr. Aletta H. Jacobs

Rosa Manus

Enkele maanden na het overlijden van Aletta Jacobs in 1929, besloot men dat deze bijzondere vrouw blijvend geëerd moest worden. In januari 1930 ontstond een Comité dat geld wilde inzamelen voor ten eerste een monumentale zitbank die geplaatst zou moeten worden op een Amsterdams plein of een in naar dr. Jacobs te noemen plantsoen en ten tweede een beurs voor een afgestudeerde vrouw om wetenschappelijk onderzoek in het buitenland te gaan doen.

Het Comité werd gevormd door vooraanstaande Nederlandse vrouwen. Als presidente trad op Rosa Manus (1881-1943). Zij had haar sporen verdiend in de internationale kiesrecht- en vredesbeweging en stond bovendien bekend als uitstekend organisatrice van congressen en tentoonstellingen. Secretaresse van het Comité was mr C.D.E. Kleinhoonte, verbonden aan de Nederlandse Vereniging van Vrouwen met een Academische Opleiding (VVAO). Andere leden waren het kamerlid mr Betsy Bakker-Nort en W. (Mien) van Wulfften Palthe-Broese van Groenou, een goede vriendin van Aletta Jacobs. Brieven konden gestuurd worden naar het correspondentieadres: Rokin 23, Amsterdam-Centrum. Voor de donaties opende het Comité een postgirorekening bij de Rotterdamsche Bankvereeniging Bijkantoor voor Vrouwelijke Cliënten. Hoopvol meldde het Comité in haar eerste circulaire: "Alle bijdragen, zoowel groot als klein, zullen geapprecieerd worden, want het is zoowel voor de grooten als voor de kleinen, dat Dr. Jacobs in haar leven gewerkt heeft."

De verwachtingen waren hoog gespannen. Het Comité, feitelijk een Werk-Comite, werd gesteund door een Comité van Aanbeveling dat tientallen belangrijke namen telde van mannen en vrouwen afkomstig uit alle geledingen van de samenleving.

Maar de inkomsten bleven ver beneden de verwachting. Zelfs na jaren inzamelen was het bedrag veel te klein om de grootste plannen te realiseren. Maar wat moest men er dan wel mee doen? Er kwam een oplossing voor de inmiddels slapende rekening.

Het Internationaal Archief voor de Vrouwenbeweging (Het huidige Aletta) in oprichting verlangde een eigen publicatiefonds op te richten en daaraan de naam van Aletta Jacobs te verbinden. Aan Rosa Manus werd daarvoor toestemming gevraagd. Die gaf ze graag, zijnde ook een van de oprichtsters van het IAV. Maar er kwamen ook praktische overwegingen bij. De Amsterdamse autoriteiten bleken niet genegen toestemming te verlenen om een Aletta Jacobs-bank te plaatsen. En het vergaarde kapitaaltje was en bleef nu eenmaal te weinig voor een studiebeurs. Na interne discussies - de VVAO protesteerde - werd ook het geld overgedragen. Uiteindelijk passeerde op 18 februari 1936 de akte van overdracht van het geld aan het IAV voor het Dr. Aletta H. Jacobs Publicatiefonds.